2023 was het natste jaar sinds het begin van de metingen. En ook in de eerste maanden van 2024 regent het regelmatig. De bodem is door de maandenlange regen verzadigd als een volle spons en kan geen extra water meer opnemen. Hierdoor stijgt het waterpeil in sloten en beken meteen als er een regenbui valt. Hierdoor staat het grondwater hoog. Dit kan zorgen voor overlast. 

Afvoeren waar het moet, vasthouden waar het kan

Om te voorkomen dat beken en sloten overstromen, voeren we water af waar het moet. Dat doen we door stuwen te laten zakken, zodat het water sneller kan wegstromen. Daarnaast controleren onze veldmedewerkers gemalen, krooshekken en duikers vaker dan normaal. En waar het nodig is, nemen we maatregelen zoals het plaatsen van pompen om het water weg te pompen. We houden de situatie buiten goed in de gaten.

En we houden ook water vast waar het kan. Want al dat water in de grond hebben we in een droge zomer juist heel hard nodig. Om te zorgen dat beken en sloten minder snel droogvallen. Maar ook om verdroging van natuur en landbouw zo lang mogelijk uit te stellen zonder water uit de grond te halen. Je zou denken dat we na al die regen genoeg water hebben om lange tijd mee vooruit te kunnen. Niets is minder waar. Ons watersysteem kan niet genoeg water opvangen om een lange, droge zomer door te komen. Ook al gaan we met een hoge grondwaterstand het droge seizoen in.

Veel neerslag, droge zomer?

2023 was het natste jaar sinds het begin van de metingen. Maar dat geeft garantie om een droge zomer door te komen. De grond werkt namelijk als een soort spons. Maar door al die regenval neemt de grond het water dat nu valt niet/minder op. 

Natte kelders en kruipruimtes

Wat gebeurt er na een regenbui met het regenwater? Een deel van het regenwater verdampt, een deel dat op straat of huizen terechtkomt wordt via het riool afgevoerd, de rest zakt weg (infiltreert) in de bodem. Als de aanvoer van water naar de bodem groter is dan de afvoer vanuit de bodem, dan zal de grondwaterstand stijgen. Op dit moment is de grondwaterstand heel hoog. Hierdoor kan het voorkomen dat er water in kelders en kruipruimtes komt. Hier kunnen we helaas niets aan doen. Het moet voor langere tijd droog blijven voordat het grondwater zakt naar normale grondwaterstanden voor de tijd van het jaar. En daarmee verdwijnt de wateroverlast in kelders en kruipruimtes automatisch.

Gemeente

Grondeigenaren binnen de bebouwde komgrens van een dorp of stad zijn zelf verantwoordelijk voor de afvoer van regenwater. De gemeente heeft binnen de bebouwde kom de zorgplicht voor grondwater en is het eerste aanspreekpunt voor maatregelen.

Waterschap

Voor percelen buiten de bebouwde kom in de polder aan een sloot of beek is het waterschap het eerste aanspreekpunt. Het aansluiten van een pomp op het riool is niet altijd toegestaan. Ook lozen op het oppervlaktewater in de sloot is niet altijd toegestaan. Overleg met het waterschap over de wijze van grondwaterafvoer. 

Dit kun je zelf doen

Grondwater laat zich niet begrenzen. Het wordt aangevuld vanuit volle beken en sloten, maar ook vanuit alle andere plekken waar regen in de grond kan trekken. Het probleem van water in je kelder kan dus zomaar vaker voorkomen nu het klimaat verandert. Winters met langere periodes van regen gaan we vaker meemaken. Maar ook droge zomers komen nu al vaker voor. Wil je voorkomen dat er ieder jaar opnieuw water in je kelder stroomt? Dan is dat je eigen verantwoordelijkheid. Zorg ervoor dat je kelder waterdicht is. Zo hoef je niet ieder jaar te dweilen met de kraan open.