Woensdag 15 maart 2023 zijn de waterschapsverkiezingen. Waarom is het belangrijk om te stemmen? En wat valt er te kiezen? De veelgestelde vragen op een rijtje.

Over het waterschap

Wat doen waterschappen?

In Nederland zijn 21 waterschappen. Zij zijn in hun gebied verantwoordelijk voor een aantal belangrijke taken:

  • zorgen voor veilige dijken en kades,
  • het zuiveren van rioolwater,
  • het verbeteren én bewaken van de kwaliteit van het oppervlaktewater,
  • het regelen van de hoogte van het water, zodat het niet te nat en niet te droog wordt.

Hoe de waterschappen dat doen? Je leest er meer over op deze pagina(externe link). 

Wie zorgt voor drinkwater?

Waterschappen zorgen niet voor het drinkwater. Daar zijn drinkwaterbedrijven verantwoordelijk voor. Waterschappen zorgen wel voor het schoonmaken van rioolwater.

Eigenlijk kun je het zo zien: drinkwaterbedrijven zorgen dat er schoon drinkwater door de kraan komt. Is het water door de gootsteen, douche of wc in het riool beland? Dan maken waterschappen dat water schoon, zodat het weer de natuur in kan.

Waarom moet ik waterschapsbelasting betalen?

Veilige dijken en voldoende en schoon water zijn zo belangrijk dat de waterschappen zelf de waterschapsbelasting innen in hun gebied. Zo weet je zeker dat het geld ook wordt besteed aan het waterbeheer in jouw regio.

Tijdens de verkiezingen bepaal jij wat het bestuur van jouw waterschap met het belastinggeld gaat doen. In deze video(externe link) leggen we het uit.

Onder welk waterschap val ik?

Op www.waterschappen.nl/mijn-waterschap(externe link) zie je onder welk waterschap je valt. En voor welk waterschap je dus mag gaan stemmen op 15 maart 2023. 

Over de waterschapsverkiezingen

Wanneer zijn er verkiezingen?

De waterschapsverkiezingen vinden plaats op woensdag 15 maart 2023. Op deze datum zijn ook de Provinciale Statenverkiezingen.

Je kunt stemmen van 7.30 uur 's ochtends tot 21.00 uur 's avonds. 

Wie mag er stemmen?

Je mag stemmen bij de waterschapsverkiezingen als je:

  • 18 jaar of ouder bent.
  • Op de dag van kandidaatstelling (30 januari 2023) woont in het beheergebied van een waterschap.
  • Niet bent uitgesloten van het kiesrecht.

Wanneer is de uitslag van de verkiezingen bekend?

De definitieve uitslag voor de verkiezingen wordt niet eerder dan 23 maart 2023 bekendgemaakt. Dat staat wettelijk vast. Voor die tijd geven we een voorlopige uitslag. Dat doen we op donderdag 16 maart 2023.

Is er een stemhulp voor de waterschapsverkiezingen?

Ja, er is ook dit jaar weer een stemhulp voor de waterschapsverkiezingen.

De stemhulp kun je vinden via de website van MijnStem.(externe link)

Waar kan ik algemene informatie vinden?

Meer informatie over de waterschapsverkiezingen in het algemeen kan je vinden op www.waterschapsverkiezingen.nl(externe link). 

Alle informatie over het stemmen vind je in de gemeente waar je woont.

Praktische vragen over de waterschapsverkiezingen

Waar kan ik stemmen?

Kort voor de verkiezingen ontvang je via de post je stempas. Ook ontvang je een brief met daarin de stembureaus bij jou in de buurt. 

Let op!

Soms kan het zo zijn dat er meer waterschappen binnen één gemeente vallen. Dan kun je niet automatisch bij alle stembureaus in de gemeente stemmen voor jouw waterschap. Houd dat dus goed in de gaten.

Hoe lang zijn de stembureaus geopend?

De meeste stembureaus gaan om 07.30 uur open en sluiten om 21.00 uur. Op je stempas of de website van de gemeente vind je de precieze openingstijden.

Zijn er aparte stembureaus voor de waterschapsverkiezingen?

Nee. Je stemt voor het waterschapsbestuur én voor de Provinciale Staten in hetzelfde stembureau.

Ik ben mijn stempas verloren/kwijt. Wat nu?

Neem contact op met je eigen gemeente. Je krijgt dan een vervangende stempas.

Overige vragen

Hoe is het bestuur van een waterschap samengesteld?

Waterschappen hebben een algemeen bestuur. Dit bestuur is vergelijkbaar met de gemeenteraad. Het algemeen bestuur bestaat uit 30 personen: 4 personen worden aangewezen door organisaties die belang hebben bij goed waterbeheer en 26 personen worden gekozen door inwoners tijdens de waterschapsverkiezingen.

Het algemeen bestuur stelt het beleid van het waterschap vast voor de komende vier jaar. Bij de verkiezingen stem je op kandidaten die zich verkiesbaar hebben gesteld voor het algemeen bestuur. Je bepaalt met jouw stem dus wie er in het algemeen bestuur komen. 

Welk belang heb ik dan bij een gekozen bestuur?

Je stemt op een partij die plannen heeft die overeenkomen met jouw ideeën over goed waterbeheer. Zo heb je dus invloed op het waterbeheer in jouw omgeving. 

Wat zijn geborgde zetels in een waterschapsbestuur?

Het waterschapsbestuur gaat uit van de regel ‘belang-zeggenschap’. Er zijn groepen uit het waterschapsgebied die belang hebben bij de taken van het waterschap. Zij kunnen via hun vertegenwoordigers in het waterschapsbestuur meebeslissen. Dat gebeurt via de geborgde zetels.

Er zitten altijd meer bestuurders in het algemeen bestuur die gekozen zijn door de inwoners uit het werkgebied. Dat moet volgens de wet. Deze bestuurders vertegenwoordigen het zogenaamde algemeen belang in het waterschapsbestuur. Het belang van wonen, werken en genieten in het waterschap. Bij waterschap Brabantse Delta zijn dit 26 gekozen bestuursleden.

Ook zitten er vertegenwoordigers van groepen die een bijzonder belang bij de waterschapstaken hebben in het bestuur. Zij bezetten de geborgde zetels. Hun bijzondere belang is dat zij sterk afhankelijk zijn van goed waterbeheer. Geborgde zetels zijn geregeld in de wet. Zo hebben deze groepen de garantie dat zij een stem hebben in het waterschapsbestuur. Bij waterschap Brabantse Delta zijn er 4 geborgde zetels. 

Waarom kan het zijn dat er meerdere waterschappen in 1 gemeente zijn?

Waterschappen zijn verantwoordelijk voor het waterbeheer in de regio. Hoe dat gaat, verschilt per gebied. Daarom zijn de waterschappen op stroomgebieden ingedeeld. Zij volgen dus niet de gemeentelijke grenzen.

Voting in water authority elections

Water authorities in the Netherlands

There are 21 water authorities in the Netherlands(externe link). They are responsible for maintaining the dikes and sluices. They ensure the correct water level and are responsible for purifying waste water.  

Each water authority has an elected General Board, the majority of whose members are elected by residents who are eligible to vote.  

The other members represent the interests of businesses, farmers and the natural environment, and are not elected by residents. 

Who can vote in water authority elections?

You may vote for the management of your water authority if: 

  • you are at least 18 years of age;  
  • you are not excluded from voting(externe link) (in Dutch); 
  • you are a resident of an area covered by the water authority; You are entitled to vote for the water authority where you live on the day when the candidates are nominated, i.e. 44 days before the election.

Voting for a water authority

Bear the following things in mind when voting: 

At least 14 days before the election: 

A stempas (polling card) in Dutch will be sent to you at your home address. You must take the polling card, together with  proof of your identity (link in Dutch), to the stemabureau (polling station).

At least 4 days before the election: 

You will receive the list of candidates, including the addresses of the polling stations.  

Proxy voting: 

If you are unable to vote in person, for example because you have to work or are on holiday, you can authorise another voter to cast your vote on your behalf(externe link) (in Dutch).

Governing board elected members

Every four years, the residents within a Water authority's territory elect the members of the 'residents' category of members of the governing board. Apart from the 'residents' category, the board also includes representatives from the business, agricultural and environmental sectors. These representatives hold so-called guaranteed seats and are not elected by way of elections. The governing board is composed of 30 members. The majority of this number is elected by way of direct elections.

Organization of the elections

The Municipal Executive of each municipality is responsible for the organization of all elections within their municipality. This includes the Water authority elections. The Water authorities themselves, too, are involved in the organization. For instance, each Water authority has its own principal and central electoral committee responsible for the registration, , the nomination and the determination of the election results.