Markdal
Het Markdal is het rivierdal van de Mark, ten zuiden van Breda tot aan de Belgische grens. Het gebied is rijk aan natuur en cultuurhistorie en populair bij wandelaars en fietsers. Het Markdal is decor van een bijzonder proces. De bewoners en betrokkenen in het gebied hebben zelf het heft in handen genomen om het gebied verder te verbeteren. Een uniek gebiedsontwikkelingsproject dat gerealiseerd wordt door een burgerinitiatief, georganiseerd in de: Vereniging Markdal. Met overheden wordt op ambtelijk en bestuurlijk niveau intensief samengewerkt. Voor de uitvoering zijn overeenkomsten gesloten waarbij waterschap Brabantse Delta een grote rol speelt in het hydrologisch- en beekherstel van de natte natuurparel.
Doel
In 2027 willen de provincies in Nederland minimaal 80.000 hectare nieuwe natuur hebben gerealiseerd om het Natuur Netwerk Nederland te versterken, Natuur Netwerk Brabant (NNB).
is hier onderdeel van. Het is een netwerk van deels bestaande en deels nieuwe natuurgebieden die door ecologische verbindingszones met elkaar verbonden zijn. Het stroomdal van de Mark is aangewezen als onderdeel van het NNB en de Kaderrichtlijn Water. In totaal wordt 102 ha nieuwe natuur gerealiseerd. Het einddoel is een Markdal met meer ruimte voor water en natuur, maar ook een innovatief Markdal met een toekomst voor de mensen die er leven en werken.
Samenwerking
Het waterschap en de Vereniging hebben eind 2016 een samenwerkingsovereenkomst gesloten voor het gezamenlijk realiseren van de natuur- en wateropgaven in het Markdal. Concreet gaat het daarbij om het realiseren van 102 ha natuur ten behoeve van het Natuurnetwerk Brabant (NNB) en de eerder genoemde ‘watermaatregelen’. Zowel het beekherstel als ook het hydrologisch herstel van de natte natuurparel (NNP) vormen onderdelen van de opgave “Kader Richtlijn Water” (KRW).
Aanpak
Verschillende pogingen van de provincie Noord-Brabant en het waterschap om dit gebied te ontwikkelen liepen vast op de grondverwerving. De grondeigenaren waren niet bereid en er niet aan toe om hun gronden te verkopen. In 2011 werd platform Markdal opgericht door vertegenwoordigers van verschillende lokale belangengroepen in het gebied. In het platform zijn de belangen van onder andere natuurontwikkeling, landbouw, recreatie, buurt- en wijkraden vertegenwoordigd.
Een duurzame en integrale ontwikkeling stond centraal bij de discussies tussen de verschillende belangengroepen over de ontwikkelingsmogelijkheden van het Markdal. Vervolgens is een formele organisatie opgericht: de Vereniging Markdal duurzaam en vitaal, en telt ruim 100 leden en sympathisanten. Met het oprichten van een stichting is de organisatie in staat om als rechtspersoon gronden aan te kopen en overeenkomsten aan te gaan.
De Vereniging heeft het mandaat om met gebiedspartijen tot innovatieve oplossingen te komen. Naast ‘van binnenuit’ wordt ook ‘andersom’ gewerkt. De bewoners en andere gebiedspartijen nemen het initiatief voor een kwalitatieve gebiedsontwikkeling en vragen vervolgens de overheden en andere partijen om de benodigde besluiten te nemen en te faciliteren waar nodig.
Resultaat
In 2017 is een schetsontwerp uitgewerkt; ook wel Voorkeursalternatief (VKA) genaamd. Het schetsontwerp -tot stand gekomen via een gebiedsproces, geïnitieerd vanuit de Vereniging- voorziet in de beoogde doelrealisatie en geeft daarmee invulling aan de KRW- en natuuropgaven in het Markdal. Het schetsontwerp dient als basis voor de verdere uitwerking naar een definitief ontwerp (projectplan Waterwet). Ná vaststelling van het Plan van Meerwaarde van de provincie en de bestemmingsplannen van de gemeente Alphen-Chaam en gemeente Breda (inclusief een plan-MER) –volgens planning medio 2019- wordt een definitief ontwerp uitgewerkt.
Subsidies
Voor dit project wordt gebruik gemaakt van subsidies, waaronder provinciale GOB subsidie en een bijdrage vanuit de EU-regeling Interreg (Prowater).
Website Vereniging Markdal
