Veelgestelde vragen droogte en onttrekkingsverboden
Door klimaatverandering hebben we vaker te maken met weersextremen. En dus ook met droogte. Als bij langdurige droogte het waterpeil in sloten en beken zakt, kan het waterschap onttrekkingsverboden instellen. Heb je vragen over droogte? Of wil je meer informatie over onttrekkingsverboden? Op deze pagina vind je de antwoorden op de veelgestelde vragen rondom deze onderwerpen.
Vragen over droogte
Hieronder vind je de antwoorden op de veelgestelde vragen over droogte.
Wanneer spreken we van droogte?
Het is droog als er langere tijd geen regen valt. We spreken dan dus eigenlijk over een neerslagtekort. Het is normaal dat het in de zomer droger is dan in de winter.
Op droge dagen verdampt het water uit beken, sloten en rivieren. Dit noemen we oppervlaktewater. In de zomerperiode verdampt er zo’n 5 millimeter water per dag. Dit komt omdat de dagen langer zijn, de temperatuur hoger en er meer zon en wind is.
Wat is het neerslagtekort?
Met het neerslagtekort kunnen we de mate van droogte aangeven. Om het neerslagtekort (of -overschot) te kunnen berekenen, gebruiken alle waterschappen de agrarische kalender. Die begint op 1 april. Op dat moment zetten we de teller op nul. Vanaf dan is het optellen en aftrekken: elke millimeter neerslag tellen we op. En daar halen we de millimeters verdamping vanaf.
Het regent. Is het nu niet meer droog?
Regen komt als geroepen. Maar het is slechts een druppel op een gloeiende plaat. Want het neerslagtekort is nog steeds hoog. De droogte is dus niet voorbij.
Als er regen valt, proberen we die zo goed mogelijk te gebruiken en vast te houden. We voorkomen dat dit water direct wegstroomt, door stuwen hoog te zetten waar dit mogelijk is.
Hoe kan het dat het nu zo droog is, terwijl het vorig jaar nog extreem nat is?
In 2024 is er veel regen gevallen. Toch is het in de zomer van 2025 al erg droog. Hoe kan dat? Dat komt door een paar dingen:
1. Het water van vorig jaar is weg
De regen van 2024 is grotendeels naar zee gestroomd. De bodem en sloten kunnen maar een beetje water vasthouden. Vanaf februari viel er weinig regen. Daardoor is het water in de grond en in de sloten nu al bijna op.
2. Het voorjaar van 2025 was heel droog
In maart, april en mei viel er veel minder regen dan normaal. Het was ook zonnig en warm. Daardoor verdampt er meer water en hebben planten meer water nodig. Zo ontstaat er al vroeg in het jaar een tekort.
3. In de toekomst willen we meer water vasthouden
Als waterschap willen we beter voorbereid zijn op droge en natte periodes. In Midden- en West-Brabant hebben we te weinig ruimte om het water van de natte periodes op te slaan en dat in drogere periodes in te zetten. We moeten met elkaar werken aan een watersysteem (beken en sloten) dat klaar is voor de toekomst. Want deze wisselingen in weer zijn het ‘nieuwe normaal’.
Hoe zorgt het waterschap ervoor dat er genoeg water is nu het zo droog is?
Waterschap Brabantse Delta neemt bij droogte verschillende maatregelen om ervoor te zorgen dat er voldoende water beschikbaar blijft voor landbouw, natuur en andere functies.
1. Water aanvoeren van buiten het gebied
Via grote wateraanvoerroutes zoals het Wilhelminakanaal, het Mark-Vlietkanaal en het Hollands Diep laten we extra water het poldergebied instromen. Dit water wordt via sluizen, inlaten, stuwen en gemalen verder het gebied in gebracht.Voorbeeld: bij lage waterstanden opent het waterschap inlaten om water aan te voeren.
2. Slim water verdelen en vasthouden
Door het slim sturen van stuwen en gemalen wordt water zoveel mogelijk in sloten en beken vastgehouden. In natte tijden laten we het waterpeil wat stijgen om een buffer aan te leggen voor droge periodes. Dit helpt ook om verdroging van natuurgebieden tegen te gaan.
3. Onttrekkingsverboden instellen
In gebieden waar te weinig water beschikbaar is, wordt het verboden om water uit sloten te gebruiken (bijvoorbeeld voor beregening van gewassen).
4. Samenwerken met agrariërs en bedrijven
Het waterschap overlegt met boeren, tuinders en natuurbeheerders over maatwerkoplossingen. Bijvoorbeeld het plannen van beregening op gunstige tijdstippen of waterbesparende technieken.
5. Communicatie en monitoring
Via apps zoals Perceelwijzer kunnen gebruikers per perceel zien of er een onttrekkingsverbod geldt. Het waterschap houdt continu de waterstanden in de gaten via een meetnetwerk en past daarop de maatregelen aan.
Vragen over onttrekkingsverboden
Vind het antwoord op de veelgestelde vragen over onttrekkingsverboden.
Een onttrekkingsverbod, beregeningsverbod en urenverbod: wat is het en wat is het verschil?
Een onttrekkingsverbod en beregeningsverbod betekenen allebei dat je geen water uit sloten of beken mag halen om je perceel of tuin te beregenen (sproeien). Een verbod kan worden ingesteld voor specifieke gebieden en voor bepaalde gewassen, en is mogelijk voor water uit sloten en beken (oppervlaktewater), maar ook voor grondwater. Dit doet het waterschap als de waterpeilen in sloten en beken (te) sterk dalen en er te weinig aanvoer van water is. Zo voorkomen we een verdere daling én schade aan natuur, oevers en waterkwaliteit.
Bij een urenverbod is het verboden om je perceel of tuin te besproeien met water uit sloten of beken tussen specifieke tijden.
Op de pagina Onttrekkingsverboden op onze website vind je een overzicht van alle actuele verboden en wanneer deze zijn ingegaan.
Waarom worden er onttrekkingsverboden ingesteld?
Het waterschap wil verdere daling van het water – en grondwaterpeil voorkomen en voldoende watervoorraad behouden voor de warme en droge periode die nog komt. Door lage waterstanden kan er namelijk schade aan oevers en kades worden aangericht. Daarnaast is er kans op een verslechtering van de waterkwaliteit, doordat door de hoge buitentemperatuur het water opwarmt. Hierdoor bevat het water minder zuurstof en dat is dodelijk voor planten en dieren.
Welke onttrekkingsverboden gelden op dit moment?
Op de pagina Onttrekkingsverboden op onze website vind je een overzicht van alle actuele verboden en wanneer deze zijn ingegaan.
Voor wie gelden de onttrekkingsverboden?
Voor alle boeren, bedrijven en inwoners in het gebied waar het verbod actief is.
Tot wanneer gelden de onttrekkingsverboden?
Dat weten we nog niet. Daarom stellen we de verboden in voor onbepaalde tijd. Verschillende omstandigheden, zoals het weer, kunnen ervoor zorgen dat we het verbod aanpassen of intrekken. Bekijk het actuele overzicht op de pagina Onttrekkingsverboden op onze website.
Er gelden onttrekkingsverboden van het waterschap, maar toch zie ik dat er sproeiers beregenen. Hoe kan dat?
Een onttrekkingsverbod geldt voor water uit sloten en beken. Dat betekent niet dat nergens sproeiers te zien zijn in het werkgebied. Het gebruik van grondwater is namelijk wel toegestaan. Deze sproeiers halen het water diep uit de grond in plaats van met slangen uit sloten, beken en rivieren. Grondwater gebruiken is dus wel toegestaan, maar ook hier geldt: ga er zuinig en verstandig mee om. Ook de grondwaterstanden zijn extreem laag.
Waarom verbieden jullie wel het beregenen met water uit sloten en beken, maar niet het sproeien met grondwater en water uit de kraan?
Bij droogte moeten we voorzichtig omgaan met het water dat er nog is. Water uit sloten en beken is dan vaak hard nodig voor de natuur, dieren en de waterkwaliteit. Daarom mogen inwoners, boeren en bedrijven in sommige gebieden tijdelijk geen water uit sloten en beken halen.
Grondwater en kraanwater vallen onder andere regels:
- Grondwater: Wie veel grondwater wil gebruiken, heeft daar meestal een vergunning voor nodig. Het waterschap en de provincie houden in de gaten hoeveel er wordt gebruikt. In sommige gebieden kan ook dit worden beperkt als het echt nodig is.
- Kraanwater: Dit wordt gemaakt van diep grondwater. De waterbedrijven zorgen dat dit water beschikbaar blijft voor huishoudens. Maar ook zij roepen op om zuinig te zijn, zeker in droge periodes.
We begrijpen dat het verschil soms verwarrend is. Toch is het verbod op sloten en beken belangrijk. Want als het water daar wegzakt of opdroogt, kan dat schade veroorzaken aan planten, dieren, oevers en de waterkwaliteit.