Het landgoed, gelegen in het zuiden van Breda en aan de rand van het Mastbos, is een prachtige plek die bijna iedere inwoner van Breda en omstreken wel kent. De tuinen en het kasteel zijn het bezoeken meer dan waard. Het toenmalige waterschap West-Brabant kocht het landgoed in 1972 voor 1,4 miljoen gulden van de gemeente Breda.

Het waterschap had ruimte nodig om enkele afdelingen te vestigen en het landgoed was een goede en voordelige oplossing. Op 29 januari 1973, nu precies 50 jaar geleden, verhuisden het bestuur, de administratieve en financiële dienst en de technische dienst van het waterschap naar Bouvignelaan 5. Tegelijkertijd is begonnen met de plannen voor de restauratie van het kasteel en het oude koetshuis. Die zijn in 1977 afgerond. Hierna is het hele complex in gebruik gekomen als ‘waterschapskantoor’.

Jubileumjaar

Dijkgraaf Kees Jan de Vet: “Vandaag de dag is waterschap Brabantse Delta nog steeds de trotse eigenaar van Bouvigne. Als waterschap zorgen we goed voor het oppervlaktewater en met net zoveel zorg onderhouden we ook het landgoed en het kasteel. Zodat dit cultuurhistorische erfgoed voor toekomstige generaties bewaard blijft. Dit bijzondere jubileumjaar grijpen we aan om enkele bestuurlijke en publieke activiteiten rondom Bouvigne te organiseren. De details hiervan maken we binnenkort bekend.”
 

Een kleine geschiedenis van Landgoed Bouvigne

Het is onmogelijk te zeggen hoe oud het kasteel precies is en of het er vroeger hetzelfde uit zag als nu. In 1554 duikt het voor het eerst op in een officiële akte: het testament van de vroegere eigenaar Jacob van Brecht. In dit testament is het kasteel omschreven als een statig stenen huis omgeven met grachten.

Het landgoed heette niet altijd 'Bouvigne'. Tot 1802 werd de naam 'Boeverijen' gebruikt. Volgens sommige historici is dit een verbastering van het Latijnse woord 'boveria', dat lage weide, broek of donk betekent. Anderen brengen het in verband met het geslacht Van der Boverien dat in de veertiende eeuw in Breda leefde. De naam Bouvigne dook voor het eerst op in een koopakte. Waarschijnlijk heeft de toenmalige eigenaar Ruysch de naam verfranst, naar de mode van die tijd.

De familie Van Brecht is vermoedelijk de eerste eigenaar van het kasteel; zij zijn eerstgenoemde op een ingemetselde tegel (1494). Ze gebruikten het kasteel als zomerresidentie, en in de wat koudere jaargetijden trokken ze naar de stad. Daarna wisselde Bouvigne vaak van eigenaar. In 1930 kocht de gemeente Ginneken en Bavel het aan. Hiermee werd het plan van de heer Zoetmulder gedwarsboomd, de toenmalige eigenaar. Hij wilde op de gronden van Bouvigne winstgevende villa's bouwen waarvoor het kasteel zou moeten wijken.

De gemeente verhuurde het kasteel vervolgens aan de Pius X-stichting. Na de annexatie van dorpen Ginneken en Bavel in 1942, komt het landgoed in het bezit van de gemeente Breda. De gemeente verkoopt het in 1972 aan het waterschap.

Landgoed Bouvigne vanuit de lucht, circa 1923

Landgoed Bouvigne anno 2023

In de afgelopen 50 jaar zijn de tuinen, het kasteel en de 17de -eeuwse boomgaard in ere hersteld. Enkele gebouwen hebben in 2010 plaatsgemaakt voor een nieuwbouw kantoor van het waterschap. Het is de werkplek van ongeveer 300 waterschappers.

Op Landgoed Bouvigne zijn drie kasteeltuinen te bezoeken: een Franse, een Engelse en een Duitse. De tuinen zijn aangelegd in de periode tussen ongeveer 1913 en de jaren dertig van de vorige eeuw en geheel in overeenstemming met de toen heersende smaak. Opvallend zijn daarbij de vele soorten fuchsia's en de bijzondere beeldencollectie.

Geregeld zijn er bruidsparen op het landgoed te vinden. De tuinen zijn een mooi decor voor trouwfoto’s en het kasteel is een unieke trouwlocatie.

Tijdens de Nassaudag (29 mei) en Open Monumentendag (10 september) is het kasteel te bezichtigen inclusief een tentoonstelling over 50 jaar waterschap op Landgoed Bouvigne.

Virtuele Tour

Nieuwsgierig geworden naar Landgoed Bouvigne? Neem dan eens een kijkje op de website www.landgoedbouvigne.nl(externe link). Daar staat alle informatie die je nodig hebt om Landgoed Bouvigne te bezoeken. Er kun je niet komen maar ben je wel nieuwsgierig? Dan is er een virtuele tour. Tijdens de digitale rondleiding neemt de lakei van Bouvigne je mee door het kasteel, de tuinen en de omgeving van het landgoed. Onderweg vertelt hij je alles over de geschiedenis, de natuur en het waterschap. 

Over Waterschap Brabantse Delta

We zorgen voor veilige dijken en kades, we zuiveren rioolwater, we verbeteren en bewaken de kwaliteit van het oppervlaktewater en tenslotte regelen we de hoogte van het water zodat het niet te nat of te droog is. De klimaatverandering zorgt ervoor dat dit een steeds grotere uitdaging wordt. Daarom pakken we die samen met onze partners op!

Landgoed Bouvigne voor de nieuwbouw in 2010
Hoofdkantoor waterschap Brabantse Delta op landgoed Bouvigne (2020)