Bouwhistorisch onderzoek naar de muraltmuur langs de Oostdijk afgerond
Waterschap Brabantse Delta heeft een bouwhistorisch onderzoek laten uitvoeren naar de muraltmuur langs de Oostdijk bij Willemstad. Bureau Polderman voerde het onderzoek uit. De muraltmuur is onderdeel van de dijk tussen Willemstad en Tonnekreek. De muur is sinds 2002 een rijksmonument. Daarom onderzochten we de cultuurhistorische waarde. Die informatie gebruiken we bij de voorbereiding van de dijkversterking.
Waarom hebben we dit onderzoek laten uitvoeren?
Tussen Willemstad en Noordschans ligt een primaire kering die ons beschermt tegen hoogwater vanuit het Hollands Diep. Delen van deze dijk zijn niet sterk genoeg voor de toekomst. Daarom moeten we die delen gaan versterken. De Oostdijk bij Willemstad valt hier ook onder. De muraltmuur op deze dijk kan worden geraakt als we de dijk gaan versterken. Daarom hebben we Bureau Polderman onderzoek laten doen naar de muraltmuur. Zij onderzochten onder andere:
- hoe en wanneer de muur is gebouwd;
- welke delen oorspronkelijk zijn;
- welke cultuurhistorische waarde de muur heeft.
De uitkomsten van dit onderzoek helpen ons bij het maken van zorgvuldige keuzes en plannen, waarbij we onder andere waterveiligheid en erfgoed samen afwegen.
Hoe is het onderzoek gedaan?
Het onderzoek bestond uit archiefonderzoek, met historische kaarten, documenten en foto’s. Daarnaast inspecteerden de onderzoekers de dijk ter plaatse, in juni 2025. Hierbij bekeken zij de zichtbare delen van de muur. Niet alle delen waren toegankelijk, bijvoorbeeld door begroeiing of de ligging in het natuurgebied.
Wat kwam uit het onderzoek?
Het bouwhistorisch onderzoek gaf ons nog meer informatie. Dit zijn de belangrijkste resultaten:
- De muraltmuur langs de Oostdijk is met ongeveer 3,5 kilometer uitzonderlijk lang.
- Grote delen van de muur zijn nog oorspronkelijk en herkenbaar aanwezig.
- De muur herinnert aan de strijd tegen het water en aan de Watersnoodramp van 1953.
- Hoewel de functie is veranderd, speelt de muur nog steeds een rol als grondkering.
Meer informatie over de muraltmuur
De muraltmuur is in 1929 gebouwd als verhoging van de dijk. De muur bestaat uit losse betonnen delen en is ontworpen om water tegen te houden tijdens stormvloeden. Dit type muur was aan het begin van de twintigste eeuw vernieuwend en werd op veel plaatsen toegepast. De meeste muraltmuren zijn na de Watersnoodramp van 1953 verdwenen. Dit is hier dus niet het geval.
Hoge cultuurhistorische waarde
De muraltmuur heeft een hoge cultuurhistorische waarde en is een belangrijk onderdeel van het landschap en de geschiedenis van de Oostdijk. Deze conclusie nemen we mee bij de verdere uitwerking van de dijkversterking.
Wil je meer weten over dit onderzoek? Via deze link lees je het volledige onderzoeksrapport.
Hoe nu verder?
Naast het uitvoeren van een bouwhistorisch onderzoek, heeft Bureau Polderman ook een bouwtechnisch onderzoek uitgevoerd en een transformatiekader opgesteld. Dit is een overzicht met mogelijkheden om de muraltmuur een plek te geven in de verschillende oplossingen voor de dijkversterking. Hierin worden de resultaten van het bouwhistorisch onderzoek meegenomen. De resultaten van het bouwtechnisch onderzoek en het transformatiekader delen we op een later moment.
